– voor de juiste verzorging van Europese landschildpadden
Europese landschildpadden komen uit het Middellandse Zeegebied en zijn koudbloedige dieren. Ze zijn afhankelijk van ons om de klimatologische omstandigheden van hun oorspronkelijke habitat na te bootsen in ons veel koelere en vochtiger Noord-Europese klimaat. Dit betekent echter niet dat deze dieren in een terrarium gehouden moeten worden, want dat kunnen ze absoluut niet verdragen. Omdat een natuurlijke verzorging zonder technologie in ons klimaat niet mogelijk is, worden de dieren buiten in de tuin gehouden, maar dan wel met een verwarmde kas en een buitenverblijf.
Hiervoor heb je een hoogwaardige, zo groot mogelijke en stabiele kas nodig, bij voorkeur gemaakt van 16 mm dik UV-doorlatend plexiglas (bijvoorbeeld van Beckmann, Hoklartherm, GFP). Er zijn kassen die volledig gemonteerd worden geleverd en een geïntegreerde overwinteringskuil hebben met bescherming tegen roofdieren (Soli Animalis). Voor een correcte verzorging is een verwarmingssysteem voor de basistemperatuur en een warme, heldere zonlamp in de kas essentieel.
Ook moet er een buitenverblijf aanwezig zijn, zodat de dieren voldoende ruimte hebben om te bewegen, naar hun natuur wilde kruiden kunnen grazen en natuurlijke UV-straling krijgen. Een volwassen dier moet minimaal 10 m² buitenruimte hebben, waarbij geldt: hoe groter, hoe beter. Bij de juiste verzorging richten we ons op klimaattabellen van het oorspronkelijke leefgebied, weergegevens en vakliteratuur (bijvoorbeeld van Kleintierverlag, Wegehaupt Verlag).
De mogelijkheid voor de schildpadden om zich overdag op te warmen tot hun voorkeurstemperatuur van 38 graden moet gedurende het hele actieve seizoen beschikbaar zijn. Als deze mogelijkheid ontbreekt, kunnen de dieren ernstige, pijnlijke ziektes oplopen, wat uiteindelijk tot de dood kan leiden.
Veiligheidswaarschuwing:
Alle technische apparatuur rondom de kas (verwarmingssystemen, kabels, stopcontacten, besturingstechnologie, enz.) moet geschikt zijn voor langdurig gebruik buitenshuis of in een kas en dienovereenkomstig worden gemarkeerd. De aanbevelingen die hier worden gegeven, zijn gebaseerd op de ervaringen van ervaren houders; elke aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit het gebruik ervan is uitgesloten. Het is essentieel om de technische installaties te beveiligen met een aardlekschakelaar (FI-schakelaar) in de stroomvoorziening. Laat een deskundige de veiligheid van de kasapparatuur controleren voordat deze in gebruik wordt genomen.
Welke apparatuur heb je als hobbyist nodig?
De verwarming voor de basistemperatuur
Het wordt aanbevolen om alle technologie tijd- en temperatuurgestuurd via thermostaten te regelen en de temperaturen voortdurend te monitoren met verschillende thermometers op schildpaddenhoogte.
In de kas kunnen eenvoudig spatwaterdichte elektrische kachelverwarmers voor kassen (bijvoorbeeld van Biogreen, Waldbeck) en ventilatorkachels (bijvoorbeeld MacGreen, Elektrotherm) worden gebruikt. Veel houders plaatsen een kachel op een slaapplaats of hangen deze op aan een beugel om ruimte te besparen. Deze apparaten brengen de kas snel op temperatuur en worden, net als alle verwarmingssystemen, via thermostaatsensoren op schildpaddenhoogte geregeld.
Sommige houders gebruiken warmtematten voor kassen of verwarmingskabels in het deksel van een slaapplaats („dekselverwarming“). In dit geval moeten alle dieren ’s nachts veilig in het verwarmde slaapverblijf blijven om te voorkomen dat ze worden blootgesteld aan lage temperaturen.
Steeds vaker worden buisverwarmingen voor kassen (bijvoorbeeld van Royal Gardineer, Hunecke) gebruikt. Deze worden zo geplaatst dat de dieren er niet bij kunnen komen, omdat ze aan de oppervlakte hoge temperaturen kunnen bereiken. Bij stroomuitval worden soms gasverwarmers gebruikt (bijvoorbeeld van Dema, Biogreen). Hierbij moet, naast bescherming tegen brandwonden, gezorgd worden voor voldoende frisse luchttoevoer.
Voorheen werd vaak een Elstein-straler aanbevolen voor standaardkassen. Dit is een donkerstraler die stralingswarmte afgeeft maar geen licht, en aan de oppervlakte hoge temperaturen bereikt. Vanwege het brandgevaar door brandbare materialen (bladeren, stro, hout) in het stralingsgebied en de bijbehorende veiligheidsproblemen worden deze stralers steeds minder vaak gebruikt.
De regeltechniek
De selectie van volledig spatwaterdichte regelapparaten is beperkt: alleen de universele thermostaat „Biogreen Thermo 2“ is officieel geschikt voor gebruik in kassen. Dit is een eenvoudig te bedienen universele thermostaat.
Om de levensduur van regelapparaten te verlengen, kunnen ze buiten de kas in een kabelbox worden ondergebracht, beschermd tegen vocht en hitte. Een herbruikbaar ontvochtigingskussen zorgt ervoor dat alles droog blijft.
De zonneplek voor de voorkeurstemperatuur
Overdag is er voor de zonneplek met lokaal 38 graden op de schildhoogte van het grootste dier een heldere, warme lamp nodig, ook wel een „basking spot“ genoemd. Deze wordt gebruikt in een keramische lampfitting.
Een reflectorkap bundelt de straling op het gewenste gebied en beschermt tegen waterdruppels. Een beschermrooster onder de lampenkap vangt eventuele glasscherven op. Om de dieren te beschermen, moeten de temperaturen op schildhoogte regelmatig worden gemeten.
Er zijn veel geschikte heldere en warme lampen voor reptielen in het terrariumassortiment. Bij de keuze moet je naast het wattage ook letten op de grootte van de lamp. Als je meerdere dieren hebt, kies dan een grote lamp met een brede stralingshoek („flood“). Voor één dier kun je ook een spotlamp gebruiken. Bij meerdere volwassen dieren kan een extra zonneplek nodig zijn.
Je kunt de zonneplek, naast een tijdschakelaar voor buiten, regelen met een universele thermostaat, zodat de lamp op warme zomerdagen niet onnodig brandt. Hiervoor hang je de temperatuursensor buiten het bereik van de dieren op schildhoogte in de schaduw.
De automatische raamopener kan levens redden
Een automatische raamopener tilt bij hoge temperaturen mechanisch het kasdeksel of het kasraam omhoog om te ventileren en beschermt zo tegen oververhitting en hitteschokken. Daarom moet je altijd een raamopener gebruiken, en bij sterke zonnestraling de deksels handmatig openen en de kas of het kashuis schaduwen. Voor kassen zijn riet- of bamboematten geschikt, die iets groter zijn dan de kasdeksels. Op kassen kunnen speciale schaduwnetten worden aangebracht. Er zijn ook zonneventilatoren die zorgen voor extra luchtcirculatie.
Microklimaat
Voor een goed microklimaat en voldoende vochtigheid in de kas kun je enkele mediterrane schuilplanten zoals rozemarijn, lavendel of salie planten. Houd het wortelgebied vochtig. Als deze planten goed gedijen, is het microklimaat meestal ook geschikt voor de schildpadden.
Lamellengordijn
Om warmteverlies en tocht te voorkomen in overgangsperioden en bij koud weer in de zomer, wordt het gebruik van een overlappend lamellengordijn van zacht PVC aanbevolen. Het gordijn wordt voor de ingang gehangen wanneer de deur geopend is.
Thermometers
Het hele jaar door is het belangrijk om betrouwbare temperatuurmetingen te hebben, zowel in het seizoen als tijdens de winterrust. Dit kan met thermometers met een temperatuuralarm.
Draadloze thermometers met temperatuuralarm waarschuwen lokaal binnen een straal van ongeveer 30 meter. Slimme thermometers, zoals die van „Mobile Alerts“ of „WeatherHub“, sturen een alarm naar je telefoon als de temperatuur buiten het ingestelde bereik valt. De sensoren sturen de meetgegevens naar een gateway, die de gegevens vervolgens naar internet uploadt.
Als geen van beide methoden geschikt is omdat het bereik van draadloze of wifi-signalen niet voldoende is, kun je een GSM-temperatuurwachter gebruiken. Dit is ook een uitstekende manier om de kas of koelkast extra te beveiligen, omdat het apparaat je ook waarschuwt bij een stroomstoring. Slimme thermometers kunnen dit helaas niet.
Sonde-thermometers monitoren de temperatuur in het substraat, wat vooral belangrijk is tijdens de winterrust en in overgangsperioden. Bij overwintering in de koelkast wordt de temperatuur bijvoorbeeld gemeten in de winterboxen onder de bladeren in het substraat.
Een infrarood-thermometer maakt het mogelijk om de temperatuur van het substraat contactloos te meten en de temperatuur op schildhoogte onder de zonlamp te controleren.
Een goed temperatuurbeheer is essentieel voor de gezondheid van onze dieren.
Reserveonderdelen
Om veiligheidsredenen moet je altijd belangrijke onderdelen zoals verwarmingselementen, lampen met verschillende wattages, lampfittingen, kabels, thermometers en thermostaten in reserve hebben. Helaas treden defecten vaak op tijdens feestdagen of zondagen, en soms is de verwarmingscapaciteit niet voldoende.
Live-chats over de juiste verzorging van Europese landschildpadden met technologie en gecontroleerde koelkastoverwintering zijn te vinden in deze Facebook-groep:
